Ιδού ο Μεσσίας έρχεται...

Κάθε φορά που αρχίζει μια νέα χρονιά, δεν παραλεί­πουμε, μαζί με το πλήθος άλλων ευχών, να ζητάμε τη στερέωση της δημοκρατίας στη χώρα μας. Δυστυχώς όμως το 1989 έδειξε από τον πρώτο κιόλας μήνα τις άγριες διαθέσεις του. Κάποια μικροβιακά στοιχεία, κάποιοι βάκιλοι της πολιτικής και κοινωνικής μας ζωής θέλουν να σταματήσουν το ρολόι του χρόνου και να γυ­ρίσουν τους δείκτες στο «1984» του Όργουελ. Γιατί πίσω από κάθε επίδοξο Ρομπέν των Δασών κρύβεται ένας Με­γάλος Αδελφός. Οι τρομοκρατικές πράξεις μάς έκαναν να θυμηθούμε το «κάθε πέρσι και καλύτερα».

Η ήδη αυξημένη σε επικίνδυνο βαθμό εγκληματικό­τητα άρχισε να παίρνει μια νέα μορφή, ν' αποκτά ένα αμερικανικό ή νοτιοϊταλικό προφίλ, που θυμίζει κάτι από Σικάγο, Τέξας, Νεάπολη ή Σικελία. Οι τρομοκρατι­κές ενέργειες τους τελευταίους μήνες βρίσκονται σε έξαρ­ση. Στόχοι δεν είναι μόνο «διεφθαρμένα» πρόσωπα αλλά και «διεφθαρμένα» οικήματα ή οχήματα, κάθε τύ­που. Οι εκρήξεις βομβών σε αυτοκίνητα ή κτήρια, οι επι­θέσεις εναντίον πλοίων, αστυνομικών τμημάτων κ.α. με­ταφέρουν και στην Ελλάδα ζωντανά πλάνα από το Λί-βανο και τη Γάζα. Τρέμει κανείς να ταξιδέψει με τρένο ή αεροπλάνο. Φοβάται και μια μικρή κρουαζιέρα στο Σαρωνικό,  όταν  θυμάται την  τραγωδία του  «CityofPoros».

Τις τελευταίες μάλιστα ημέρες η κατάσταση έγινε ιδιαίτερα ανησυχητική με αλλεπάλληλες δολοφονίες επι­θέσεις κατά συγκεκριμένων προσώπων. Μια τέτοια κα­τάσταση, όπου η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι, δεν εί­ναι δυνατό να μην ευαισθητοποιήσει τον σκεπτόμενο πο­λίτη και να μην τον βάλει σε ανησυχίες για τα κίνητρα και τους στόχους των τρομοκρατών. Έτσι, λοιπόν, εκ­φράζεται η άποψη ότι άμεσος στόχος δεν είναι τα συγκε­κριμένα άτομα που πλήττονται, αλλ' η δημοκρατία. Γιατί τη δημοκρατία θωρακίζει ο δήμος και όχι ο ανώ­νυμος δήμιος. «Οι λαοί δε θέλουν θεολόγους της βίας και δασκάλους του τρόμου», γράφει ο RaymonAron.

Αυτό όμως που είναι ανησυχητικό στη δική μας περί­πτωση είναι πως σε πρόσφατες δημοσκοπήσεις πρώτες σε δημοτικότητα μεταξύ των νεαρών ήταν οι τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο τρομοκράτης είναι το νέο ιδανικό (τον περασμένο Ιούλιο ήταν ο αρχιαπατεών κ. Κοσκωτάς). Η υγροποίηση των εννοιών, η ρευστοποίηση των αξιών και η εκποίηση των ιδανικών προσφέρουν το κατάλληλο λί­πασμα αλλά και το κατάλληλο έδαφος για την ανάπτυξη της τρομοκρατίας. Ο Ιγνάτιος Σιλόνε που γνώρισε πολύ καλά τα συστήματα και τους μηχανισμούς του μουσολινικού φασισμού έχει γράψει: Η αταξία και ο τρόμος εί­ναι για το φασισμό ό,τι το νερό για το φυτό. Κοινός πα­ρονομαστής δικτατορίας και τρομοκρατίας είναι ο φό­βος. Ίσως μια νέα «πορεία προς τη Ρώμη» μας περιμένει. Τα παραπάνω ίσως να ελεγχθούν ως απόλυτα, εφόσον τίποτα δεν έχει αναφερθεί στις προκηρύξεις που με φειδώ αφήνουν οι ποικιλώνυμες τρομοκρατικές οργανώ­σεις, ύστερ' από κάθε ενέργειά τους. Θα ήταν αφέλεια, βέβαια, αν περιμέναμε να διαβάσουμε γι' ανατροπή της δημοκρατίας σε μια τέτοια προκήρυξη. Όλες μιλούν για επανάσταση. Όμως για επανάσταση μιλούν και οι ακρο­δεξιοί κομμάντος της Αργεντινής. Είναι αδιανόητο να υποστηρίζεις πως θέλεις να στηρίξεις την επανάσταση με φασιστικές μεθόδους. Μπορεί, όμως, η τρομοκρατία να είναι μια μειοψηφική κοινωνική αντίδραση διαμαρτυ­ρίας. Υπάρχει άλλωστε ιστορικό προηγούμενο. Αλλά, όταν η επαναστατική πράξη στεγνώνει από ηθικούς εν­δοιασμούς και ξεπέφτει σε ωμή, ανενδοίαστη πράξη βίας, παύει να είναι επαναστατική πράξη. Είναι καθαρά ποινικό αδίκημα.

*